1. รู้จักระบบชัตเตอร์
กล้อง Yashica FX-2 ของผมตัวนี้เป็นกล้องระบบ SLR (Single-Lens Reflex camera) ซึ่งมันก็เป็นบรรพบุรุษของกล้องดิจิตอล DSLR (Digital Single-Lens Reflex camera) สมัยนี้แหละครับ หลักการทำงานเหมือนกันไม่มีผิด คือ มีแผ่นกระจกสับขึ้นลง ซึ่งปกติมันจะค้างอยู่ที่ด้านล่างเพื่อสะท้อนภาพจากเลนส์ผ่านมาในปริซึมด้านบนและส่งมายัง view finder เราจะได้เล็งภาพที่เราอยากได้ครับ

การทำงานของชัตเตอร์ เกิดขึ้นเมื่อเรากดชัตเตอร์ กระจกจะสับขึ้น และม่านชัตเตอร์จะเปิดออก เพื่อให้ภาพจากเลนส์ ตกมาที่ฟิลม์ครับ หลังจากนั้น ม่านชัตเตอร์จะปิดและกระจกจะสับลงมาอยู่ที่ตำแหน่งเดิมครับ ซึ่งการทำงานของกระจก และม่านชัตเตอร์ เป็นระบบกลไกทั้งหมดครับ ไม่มีระบบไฟฟ้าหรือถ่านมาเกี่ยวข้องเลย ทุกครั้งก่อนจะกดชัตเตอร์ได้จะต้องเลื่อนคานขึ้นฟิล์มก่อน เพื่อให้ฟิล์มใหม่อยู่ในตำแหน่งที่พร้อมถ่าย โดยการเลื่อนคานขึ้นฟิล์มควรดันให้สุด เพื่อให้สามรถกดชัตเตอร์ถ่ายภาพต่อไปได้

2.ระบบวัดแสง
กลไกการวัดแสงของกล้องฟิล์มตัวนี้ทำงานด้วยถ่านกระดุมที่ทำจากตะกั่วไซส์ LR44 1.35V แต่ปัจจุบันทั่วโลกเลิกผลิตถ่านที่มีสารตะกั่วไปหมดแล้วครับ เนื่องจากเป็นมลพิษที่อันตรายต่อสุขภาพ เราจึงสามารถใช้ ถ่านกระดุม LR44 1.5V ซึ่งเป็นถ่านอัลคาไลน์แทนได้ครับ โดยสามารถหาได้ตามร้านนาฬิกาทั่วๆไปครับ

การใส่ถ่านก็ง่ายมากครับ โดยใช้เหรียญบาทหมุนฝาปิดถ่านบริเวณข้างใต้กล้อง ใส่ถ่านเข้าไปและหมุนปิดกลับตามเดิม สำหรับวิธีการวัดแสงของกล้องนี้ก็สุดแสนจะง่ายครับ ก่อนอื่นเราเปิดสวิทช์มิเตอร์วัดแสงมาอยู่ที่ตำแหน่ง on ก่อน จากนั้นส่องภาพที่ view finder มองทางด้านขวาจะเห็นเข็มสีดำ ขยับขึ้นลงเมื่อเราส่องไปในที่มีแสงแตกต่างกัน สิ่งที่ต้องทำคือ ปรับ speed shutter กับ f-stop ให้สัมพันธ์กัน เพื่อให้เข็มมาอยู่ที่กึ่งกลางระหว่างสเกลวัดแสงครับ

ถ้าเข็มเลยขึ้นไปทางด้านบน(+)แสดงว่าภาพสว่างเกินไป(Over) เราควรปรับ speed shutter ให้เร็วขึ้น หรือรับ F-stop ให้มากขึ้น(รูรับแสงแคบลง)
ถ้าเข็มเลยลงไปทางด้านด้านล่าง(-)แสดงว่าภาพมืดเกินไป(Under) เราควรปรับ speed shutter ให้ช้าลง หรือรับ F-stop ให้น้อยลง(รูรับแสงกว้างขึ้น)
ที่สำคัญ เมื่อใช้งานเสร็จควรปิดสวิทช์ไปที่ตำแหน่ง Off ครับไม่งั้นมีเปลี่ยนถ่านกันทุกทริปที่ออกแน่นอน

3. Speed shutter และ F-stop
ทั้ง speed shutter และ f-stop เป็นสิ่งสำคัญขั้นพื้นฐานในการถ่ายภาพทั้งกล้องฟิล์มและกล้องดิจิตอล โดยหลักการทำงานเบื้องต้นดังนี้

Speed shutter ทำหน้าที่กำหนดความเร็วของการเปิด-ปิด shutter ซึ่งจะมีผลกับความคมชัดและความสว่างของภาพ โดยค่ายิ่งมาก ความเร็วในการเปิด-ปิดชัตเตอร์ก็จะมาก ซึ่งเหมาะสำหรับภาพเคลื่อนไหว เมื่อชัตเตอร์เปิด-ปิดด้วยความเร็วสูง ภาพและแสงก็จะผ่านเข้ามาไดัในเวลาอันสั้น รูปที่ได้จึงจะมีความสว่างน้อยลง ในทางกลับกัน ถ้า speed shutter ค่าน้อย เหมาะสำหรับภาพนิ่ง ชัตเตอร์ก็จะเปิดและปิดช้าลง ภาพและแสงก็ผ่านเข้ามาได้นานขึ้น รูปที่ได้ก็จะสว่างมากขึ้น ทั้งนี้สิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณาคือลักษณะของภาพที่เราจะถ่าย ต้องมีความสัมพันธ์กับความเร็วของ speed shutter ด้วย

F-stop ทำหน้าที่ปรับความกว้างของรูรับแสงที่บริเวณเลนส์ ถ้าค่ามากรูรับแสงจะเล็ก แสงผ่านเข้ามาได้น้อย รูปก็จะสว่างน้อยกว่าการปรับรูรับแสงให้กว้าง โดยการถ่ายภาพให้ได้ภาพที่ดีต้องทำการปรับทั้งสองส่วนนี้ให้สัมพันธ์กัน ซึ่งต้องทำการฝึกฝนและทดลองให้ชำนาญ

4.การ Focus ภาพ
เลนส์แต่ละแบบนั้นมีเอกลักษณ์ของภาพที่แตกต่างกัน แต่พื้นฐานการปรับการโฟกัสของภาพนั้นสามารถทำได้ง่ายๆโดยหมุนปรับที่เลนส์ ซึ่งจะมีบอกระยะโฟกัสของภาพแบบคร่าวๆ และเมื่อเราส่องในช่องมองภาพ ให้เราทำการหมุนปรับโฟกัสอย่างละเอียดอีกครั้งเพื่อให้ได้ภาพที่คมชัดที่สุด อันที่จริงผมว่าการโฟกัสภาพมันน่าจะมีอะไรมากกว่าแค่ปรับให้ชัด แต่สำหรับมือใหม่อย่างผมก็แค่หมุนๆ ถ้าต้องการให้จุดไหนของภาพชัด ก็หมุนจนจุดนั้นชัด เท่านั้นเองครับ

ที่เล่ามาทั้งหมดนี้ คือหลักการทำงานแบบคร่าวๆที่ผมศึกษาด้วยตัวเองของกล้อง Yashica FX-2 ครับ ซึ่งหลักการทำงานที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับกล้องฟิล์ม SLR ยี่ห้ออื่นๆได้ แต่อาจมีรายละเอียดบางอย่างที่แตกต่างกันแล้วแต่ยี่ห้อครับ และตอนหน้าเราจะมาคุยกันถึงขั้นตอนสำคัญอีกขั้นตอนหนึ่งก่อนการถ่ายภาพ นั่นคือวิธีการใส่ฟิล์มครับ หลังจากนั้นเมื่อถ่ายจนเสร็จเราต้องทำอะไรต่อ กรอฟิล์มยังไง เอาฟิล์มออกทางไหน แล้วเราจะฟิล์มไปล้างที่ไหนได้บ้าง หาซื้อฟิล์มจากที่ไหน เดี๋ยวเราจะมาว่ากันต่อตอนหน้าครับ ผมจะรีบกลับมาต่อให้ไวเลยครับผมสัญญา

และสุดท้ายนี้ก็เป็นรูปที่ผมพากล้องตัวนี้ท่องไปตามสถานที่ต่างๆครับ

ขอบคุณทุก ๆ ท่านให้โอกาสสละเวลามาอ่านบทความที่สองของผมนะครับ จะมีบทความสุดท้ายเกี่ยวกับ การเอาฟิลม์ออกจากกล้องและสถานที่ล้างฟิลม์ เอาแบบว่าอ่านเสร็จสามบทความแล้ว สามารถเข้าเริ่มต้นเล่นได้เลย สำหรับวันนี้หากมีคำถามหรือมีข้อติชมยังไงบอกมาได้เลยนะครับ ยินดีตอบทุกคำถาม(เท่าที่มือใหม่อย่างผมจะพอรู้) และน้อมรับการติชมจากทุกท่านครับ

-Uncle N' Keen LensSeed.com